Gia sư Biên Hòa chia sẻ hồ xuân hương là một trong những nhà thơ tiêu biểu trong văn học trung
đại việt nam. Bà được mệnh danh là bà chúa thơ nôm được gọi là thiên tài kì nữ.
Nhưng cuộc đời đầy bất hạnh, éo le. Thơ của bà là thơ phụ nữ viết về phụ nữ,
trào phúng và rất vẫn trữ tình. Một trong những bài thơ tiêu biểu là tự tình
bài thơ cóa giá trị sâu sắc nội dung và nghệ thuật.
Đêm khuya văng vẳng chốn canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non
Chén rượu hương đưa say lại tỉnh
Vằng trăng bóng xế khuyết chưa tròn
Xiên ngang mặt đất rêu từng đám
Đâm toạc chân mây đá mấy hòn
Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con
Tự tình là một trong những bài thơ thuộc chùm thơ tự tình. Tác phẩm được
viết bằng chứ nôm, bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú đường luật,
bố cục gồm 4 phần đề thực luận kết. Bài thơ thể hiện thái độ và tâm trạng của
người phụ nữ. Hai câu đề viết về người phụ nữ không ngủ được, ngồi một mình
giữa đêm khuya.
Đêm khuya văng vẳng chốn canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non
Gia sư tại Biên Hòa Đồng Nai cho biết Đêm khuya bà đã ngồi một mình, thức đêm và không ngủ được. Đêm là nơi
gia đình sum họp, là thời gian của hạnh phúc lứa đôi của gia đình. Vậy mà chớ
trêu thay người phụ nữ vẫn đang cô độc một mình, là cô đơn giữa tiếng canh dồn.
Tiếng canh dồn văng vẳng với lấy động tả tĩnh, người đọc cảm nhận được không
gian đêm khuya tĩnh lặng im lìm và người phụ nữ thật cô đơn tội nghiệp. Hồng
nhan là nhan sắc của người phụ nữ còn ở độ mặn mà, cái mà bất cứ ai cũng trân
trọng. Thế mà nó lại kết hợp với từ cái một danh từ chỉ loại thường gắn với
những thứ rất bình thường. Nàng tự thấy nhan sắc của mình quá nhỏ bé, rẻ tiền.
Bởi nó chẳng khác gì một thứ đồ giá trị chẳng được ai đoái hoài đến. Mà phải
trơ ra phô ra bày ra một cách vô duyên vô nghĩa lí giữa trời đất. Như vậy bằng
cách khắc họa thời gian, không gian nghệ thuật và kết hợp từ độc đáo. Hai câu
thơ đã thể hiện rõ nỗi cô đơn của bà ngồi trong đêm khuya. Hai câu thực khắc
họa sâu sắc sự phẫn nộ trước tình cảnh éo le.
Chén rượu hương đưa say lại tỉnh
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tàn
Trung tâm gia sư ở Biên Hòa Đồng Nai nói rằng Giưa đêm khuya cô đơn và buồn tủi mà tìm đến rượu để giải quên đi tất cả
nhưng mà không quên được. Say lại tỉnh, tỉnh ra lại càng ý thức sâu sắc hơn nỗi
cô đớn, xót xa lại càng buồn hơn. Sau cái hành động tìm đến rượu để giải sầu là
cả nỗi niềm phẫn nộ sâu sắc trước số phận bất hạnh. Cụm từ say lại tỉnh cho
thấy cái bế tắc không lối thoát. Cô đơn quá mà tìm đến vầng trăng đêm khuya dài
khuya mong sự đồng cảm. Nhưng vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn, nàng nhìn
thấy số phận bất hạnh của mình trong hình ảnh vầng trăng ở tuổi xế chiều. Chiều
mà tình duyên vẫn hẩm hiu lận đận. Như vậy bằng phép đối tả cảnh ngụ tình ở hai
câu thực nữ sĩ đã khắc họa lên tâm trạng bế tắc và nỗi phẫn uất sâu sắc trước
duyên phận hẩm hiu
